Bu yıl altıncısı düzenlenen Bozcaada Uluslararası Ekolojik Belgesel Festivali’nde (BIFED) Uluslararası Yarışma kategorisinde yer alan “Andres Carrasco – Rahatsız Edici Bilim” adlı belgesel izleyicilerle buluştu.
Belgesel, Buenos Aires Üniversitesi’nde moleküler biyolog olarak çalışmış öğretmen, doktor, bilim insanı ve aktivist olan tanınan Andres Carrasco’nun glifosatın embriyo gelişimi üzerindeki olumsuz etkisiyle olan bağını ortaya koyduğu bilimsel araştırmasına odaklanıyor.
Dünyanın en büyük soya üreticilerinden biri olan Arjantin’de devlet desteğiyle kimyasal tarım ilacı şirketlerine karşı bilimsel araştırmalar üzerinden yürütülen mücadele ve glifosatın insan ve tüm canlıların sağlığına olan etkisi çarpıcı bir şekilde gözler önüne seriliyor.
Belgeselin yapımcısı Anibal Corcho Garisto, belgesel aracılığıyla insanların glifosatın zararları konusunda daha fazla farkındalığa sahip olmalarını amaçladıklarını söylüyor.
“Tükettiğimiz gıdaların farkında olmalıyız”
Garisto, Monsanto’nun tarım ilacı Roundup’ta kullanılan glifosatın embriyonik gelişim üzerindeki etkilerini incelemekle tanınan ve 2014’te geçirdiği kalp krizi nedeniyle hayatını kaybeden Carrasco ile ilgili neden film çektiklerini şu sözlerle anlatıyor:
“Andres Carrasco akademik konfor alanını terk etmeyi göze alarak insanların yanında yer almış Arjantinli bir bilim insanı. Araştırmasıyla glifosat isimli tarım ilacının insanlara zararını gösterdi ve Monsanto şirketinin yaptıklarını ortaya koydu. Carrasco hayatını insanların daha iyi şartlarda yaşamasına katkı sağlamak adına araştırmalarına adadı.
“Ülkemizde bu tarım ilacının zararını, etkisinin kansere sebep olduğunu gösteren ilk araştırmacı kendisi. Araştırması Arjantin basınında yayınlandı, dünya çapında da etkisi oldu. Bunun sonucunda da başı çok fazla derde girdi. Onu kötülemek için başta şirketler olmak üzere çok fazla para harcandı ama yine de mücadelesine devam etti. Biz de bu nedenle tükettiğimiz gıdaların farkında olmalıyız.”
“Hastalanan insanların tedavi masrafları karşılanmadı”
Belgesel de Carrasco’nun bilimsel araştırmalarının da desteğiyle Arjantin’de Monsanto’nun kurmayı planladığı dünyanın en büyük tohum kurutma tesisine karşı verilen mücadeleye tanık olunuyor. Garisto, yerel halkın ve çevrecilerin direnişiyle Monsanto’ya geri adım attırıldığını ve tesisin yapılmasının engellendiğini anlattı:
“Mücadele temelde 1 yıl sürdü. Çoğunlukla yol kapatmalarla bu gerçekleştirilmeye çalışıldı. Aynı zamanda Andres Carrasco’nun akademik çalışmalarını da öne çıkartmaya çalışarak pratikte Monsanto’nun gelişi engellenmeye çalışıldı. Monsanto Carrasco’nun çalışmalarının medyada görünmemesi için çok fazla çaba sarf etti.
“Aslında Latin Amerika’da sadece Monsanto değil, glifosat çok yaygın bir şekilde var. Küçük çocukların kullandığı bebek bezlerinde de glifosat var. Benim kızımın da kullanması gerekiyor ve onda da glifosat var. Hastalanan insanların tedavi masrafları karşılanmadı. Şu anda Arjantin Başbakanı da Monsanto’yu çok fazla destekliyor.”
Glifosata karşı kampanya
2015’te araştırma süreci başlayan filmin tamamlanması 2019’u buldu. Arjantin’de belgesel yapımlarının çok fazla desteklendiğini söyleyen Anibal Corcho Garisto, yapım sürecinde onları en çok zorlayan konunun bütçe olduğunu, Inca adlı bir kurumun desteğiyle belgeseli çekmelerinin mümkün olabildiğini söyledi:
“Temelde problemimiz gerçekten para üzerineydi. Inca destekledi ama para parça parça geliyordu, o yüzden de gerçekleştirmek zor oldu. Filmin yapım sürecinde yönetmenimiz Valeria Tucci de, ben de cebimizden para koymak zorunda kaldık. Ne Monsanto ne de başka bir yerden herhangi bir tehditle de karşılaşmadık şimdilik.
“Valeria, şu an da Arjantin’de herkesin kanında ne kadar glifosat olduğuna dair bir kampanya yürütüyor. Bu şekilde insanların kendi bedenlerinde ne kadar glifosat olduğunu ortaya koymaya çalışıyor. Bu kampanya aracılığıyla insanların tükettikleri ürünler, gıdalardaki glifosat hakkında daha çok bilgileri olmasını istiyor.
Kanser artışından glifosat sorumlu
Arjantin, Monsanto ve diğer endüstriyel tarım firmaları tarafından teşvik edilen yeni biyoteknoloji tarım modelini ilk benimseyen ülkelerden biri olarak biliniyor. Glifosat, Roundup Yabani Ot İlacı’nın (Herbisit) ana içeriğini oluşturuyor. Ülkedeki kanser ve doğumsal şekil bozuklukları artışından glifosat sorumlu tutuluyor.
Merve Damcı
(Bu haber Ekim 2019’da bianet’te yayınlanmıştır.)